Przypomniał słowa Jana Pawła II -
Powinniśmy ciągle budować potrzebę refleksji nad darem wolności „danej” i jednocześnie „zadanej”. Wolności wymagającej nieustannego wysiłku w jej umacnianiu i odpowiedzialnym przeżywaniu.
Dyrektor przedstawił szeroko działalność Fundacji: Podkreślił, że nadrzędnym celem Fundacji jest upamiętnienie, propagowanie i kontynuowanie idei podjętych przez Marszałka Marka Nawarę, związanych z rozwojem samorządności, demokracji i społeczeństwa obywatelskiego, a przez to pielęgnowanie pamięci o Pierwszym Marszałku Małopolski.
Przypominał również, że celami Fundacji jest wspieranie młodych mieszkańców Małopolski, których działalność społeczna, naukowa i gospodarcza przyczynia się do rozwoju Małopolski, jako ważnego regionu na mapie Europy.
Nie bez powodu wykład odbył się w bibliotece w Starej Wsi. To właśnie stąd pochodził ojciec
bohatera projektu – Franciszek, który mieszkał w Starej Wsi, w domu pod numerem 21, aż do swojego ślubu 13 listopada 1883 roku. Potem wraz z żoną Agatą zamieszkali w jej rodzinnej wsi Lipowym. Tam urodziło im się 10 dzieci, w tym Stasiu, późniejszy chorąży Wojska Polskiego.
Wydarzenie zatytułowane
„Pokolenie Przemiany w Polsce na podstawie losów legionisty, uczestnika trzech wojen, kawalera Orderu Virtuti Militari” poświęcone było postaci chorążego
Stanisława Mąki (1890–1939) – bohatera narodowego i reprezentanta pokolenia Polaków, których życie naznaczyły wojny, walka o niepodległość oraz dramat II wojny światowej.
Prelekcję wygłosiła Monika Karlińska-Nawara, prezes i fundator Fundacji im. Marszałka Marka Nawary, a zarazem wnuczka Stanisława Mąki i autorka projektu poświęconego jego losom. W niezwykle ciepły, osobisty i poruszający sposób opowiadała o swoim dziadku, łącząc rzetelną wiedzę historyczną z rodzinną pamięcią i emocjami.
Stanisław Mąka urodził się w Lipowem koło Limanowej. Już jako młody człowiek zaangażował się w działalność niepodległościową, wstępując do Związku Strzeleckiego. Od 1914 roku walczył w Legionach Polskich, uczestnicząc w najważniejszych walkach I wojny światowej. Był żołnierzem trzech wojen: legionistą, uczestnikiem wojny polsko-bolszewickiej oraz obrońcą polskiego Wybrzeża w 1939 roku. Za wyjątkowe męstwo i postawę bojową został wielokrotnie odznaczony, m.in. Orderem Virtuti Militari, czterokrotnie Krzyżem Walecznych oraz Krzyżem Niepodległości. Poległ 17 września 1939 roku na Kępie Oksywskiej, broniąc Gdyni. Spoczywa na Cmentarzu Obrońców Wybrzeża w Gdyni.
Losy chorążego Mąki stały się punktem wyjścia do opowieści o tzw. Pokoleniu Przemiany – ludziach urodzonych na przełomie XIX i XX wieku, którzy doświadczyli zaborów, walczyli o niepodległość, odbudowywali państwo, a następnie ponownie musieli chwycić za broń w 1939 roku. Była to opowieść o poświęceniu, odpowiedzialności i wierności Ojczyźnie, ale także o dramatach życia rodzinnego i osobistych kosztach historii.
Spotkaniu towarzyszyła wystawa składająca się z pięciu plansz, przedstawiających w syntetycznej formie życie i drogę bohatera projektu: od Ziemi Limanowskiej przed I wojną światową, przez Legiony Polskie, okres międzywojenny, obronę Wybrzeża w 1939 roku, aż po podsumowanie jego wojskowej służby i dokonań.
Wśród uczestników obecni byli m.in.:
Jan Skrzekut – Wójt Gminy Limanowa, Łukasz Szydełko – Radny Gminy Limanowa wraz z synami, Marcin Kozdroń – Prezes Banku Spółdzielczego w Limanowej oraz Józef Mąka – były wieloletni Radny Gminy Limanowa, obecny Kierownik Gazowni w Limanowej, który jest spokrewniony z autorem projektu.
Na zakończenie dyrektor biblioteki podziękował przybyłym gościom i Monice Karlińskiej-Nawara za bogaty wykład. Głos zabrał również
Jan Skrzekut, Wójt Gminy Limanowa, dziękując organizatorom i prelegentce za budzenie tożsamości regionalnej oraz przypominanie patriotycznych korzeni lokalnej społeczności. Po części oficjalnej jeszcze długo trwały rozmowy i dyskusje w kuluarach, co najlepiej świadczy o tym, że spotkanie głęboko poruszyło uczestników i skłoniło ich do refleksji nad historią i dziedzictwem regionu.
Monika Karlińska-Nawara przekazała jako dar, publikacje książkowe do Gminnej Biblioteki Publicznej w Starej Wsi.
Wystawa plansz historycznych, niezwykle ciekawa i wciągająca, jest dostępna do zwiedzania do
9 stycznia 2026 r. w godzinach pracy Gminnej Biblioteki Publicznej w Starej Wsi.
Ponadto w styczniu 2026 r. odbędą się dwie lekcje historyczne dla uczniów ze Szkoły Podstawowej Nr 1 im. Bohaterów Westerplatte oraz Szkoły Podstawowej Nr 2 im. Stanisława Konarskiego w Starej Wsi, które poprowadzi Monika Karlińska-Nawara.
Projekt realizowany przez Fundację im. Marszałka Marka Nawary na podstawie umowy z Ministrem Obrony Narodowej.
Oficjalny serwis
